Pszenica orkisz (Triticum spelta L.), zwyczajowo nazywana szpelcem lub orkiszem - gatunek zboża należący do rodziny wiechlinowatych. Popularna w średniowieczu, obecnie rzadko uprawiana.
Morfologia:
Kwiaty - zebrane w luźny kłos o łamliwej osadce.
Biologia:
Orkisz jest heksaploidem (6n=42), należy do form niewymłacanych. Brak odmiany zrejonizowanej.
Zastosowanie:
- Orkisz spożywany był w starożytności. W czasach rzymskich był posiłkiem gladiatorów i zawodników igrzysk.
- Obecnie (stan na rok 2007) powierzchnia jego uprawy w Europie wynosi około 18 tys. hektarów. W Polsce uprawia się około 200–300 hektarów orkiszu, głównie w gospodarstwach ekologicznych.
- Ziarno orkiszu zawiera więcej białka (13–17 proc.) niż ziarno pszenicy zwyczajnej. Jest od nich także bogatsze w lepiej przyswajalny gluten. Ponadto zawiera więcej cynku, miedzi i selenu oraz witamin A, E i D. Dominującym kwasem tłuszczowym jest wartościowy dla zdrowia kwas linolenowy. Gatunek ten jest również bogatym źródłem błonnika pokarmowego.
- 25 marca 2008 "Czerkieska mąka orkiszowa" została wpisana na Listę Produktów Tradycyjnych (woj. świętokrzyskie), w kategorii "Orzechy, nasiona, zboża, warzywa i owoce".
Treść objęta jest licencją GNU Wolnej Dokumentacji w wersji 1.1 lub dowolnej późniejszej opublikowanej przez Free Software Foundation i została ona opracowana na podstawie Wikipedii, tutaj możesz znaleźć artykuł źródłowy oraz autorów.
